Bij wie loopt het water niet in de mond als je een bakje met verse grote sappige kersen voorgeschoteld krijgt. De dieprode of donkere, soms bijna zwarte kleur, het knappen van de vrucht in de mond en al het zoete sap dat vrijkomt… Dan denk je niet meteen aan Spanje, citrusvruchten, vijgen en meloenen staan bovenaan het lijstje typisch Spaanse vruchten. Maar toch is de kers niet meer weg te denken uit het rijtje favoriet voorjaarsfruit. In de streek ‘el Jerte’ in Extremadura worden de meeste kersen geteeld, zij zijn de hofleverancier zijn van deze ‘zoete kus’, maar hier in provincie Málaga staan inmiddels ook behoorlijk wat kersenbomen.
Tekst: Susanna Verboon.
Foto’s: Lui G. Marín, Rodolfo Carballo, Kapikua, stock
We reizen af naar het noorden van La Axarquía (een regio die we eerder bezochten met de route van de Ventas/ oude herbergen) We komen aan in Alfarnate, deze naam is van het Arabische “al-farnat” is afgeleid en betekent “bloemfabriek”. De eerste schriftelijke vermelding van de Alfarnates (Alfarnate en Alfarnatejo) dateert reeds uit de 10e eeuw.
In Alfarnate draait de economie al eeuwen om landbouw: olijven, amandelen en tarwe. In het verleden was deze streek ook beroemd vanwege de kikkererwten en is zelfs in de boeken van schrijver Miguel de Cervantes beschreven. Sinds de jaren tachtig is er een nieuw gewas aan de lijst toegevoegd: de kers. We spreken met José Bermúdez, een van de eerste boeren die in deze streek begon met de kersenteelt.
Pyreneeën van het zuiden
José begint te vertellen over het ontstaan van de kersenteelt in deze streek. Een groep biologen bezocht het gebied en vond de klimatologische omstandigheden en de geografische ligging zo ideaal voor kersenteelt dat ze begonnen met de propaganda ervan. In dit gebied, ook wel de Pyreneeën van het zuiden genoemd, heerst namelijk een ander klimaat dan aan de kust.
Het ligt veel hoger, Alfarnate is de hoogstgelegen gemeente in de provincie Málaga en heeft daardoor veel koudere getijden. ‘Een kersenboom heeft minimaal zevenhonderd uren kou nodig, met temperaturen tussen 1 en 7 graden, om goed fruit te dragen, hoewel het afhangt van de kersenvariëteit,’ aldus Bermúdez.
Geen idee
José is al zijn hele leven landbouwer en heeft altijd olijvenboomgaarden gehad. Hij begon in 2010 met de kerstenteelt.
José: ‘Het was spannend, we wisten er eigenlijk niets van af. De meeste mensen hebben wel een kersenboom in de tuin staan maar een hele plantage is wel even wat anders. Wij Andalusiërs hebben geen kersencultuur, dat is echt wel nieuw hier. Ik startte met een kersenboomgaard en heb er nu twee. In deze omgeving is nu ongeveer vijftig hectare die wordt ingezet voor deze teelt met een jaarlijkse productie die rond de 60.000 kilo ligt. Het is een groeiende industrie waarin momenteel ongeveer dertig gezinnen werken. We leveren vooral aan de lokale markten hier in de regio en aan de grote groente – en fruitmarkt in Velèz Malaga waar alle groentewinkels uit de regio hun producten kopen.’
We vragen hem naar de verwachte oogst, straks in juni. José: ‘Een kersenboer kijkt altijd naar de hemel’, zegt hij lachend. ‘Al zie ik het dit jaar wel wat somber in. De regen is erg laat gevallen, tijdens de bloesemperiode, en daardoor is er veel schade opgetreden. De bloesems zijn heel teer. Door regen later in het voorjaar kan de kers veel water opnemen en dan barsten, met als gevolg verrotting van de vrucht. Ik heb gemiddeld een opbrengst van zo’n vierduizend kilo.’
Iedere kers op z’n tijd
In deze regio, ook wel bekend als de ‘Jerte Vallei’ van La Axarquía, worden de vroegste kersenrassen geteeld. Omdat de hitte hier in juni meestal al toeslaat moeten de kersen dan al van de boom zijn. Het oogstseizoen loopt in Málaga dan ook van eind mei tot en met medio juni. In Alfarnate is het meest voorkomende kersenras de ‘Burlat’, een Franse soort. Daarnaast komen hier de rassen Primgiant, Starking, de wat latere rassen en het ras Bing voor. Met deze laatste eindigt praktisch eind juni het kersenseizoen.
Hoewel de populariteit van kersenrassen kan variëren afhankelijk van de regio en persoonlijke voorkeuren, zijn Picota-kersen en Burlat-kersen over het algemeen twee van de meest geliefde en gewaardeerde kersenrassen in Spanje. Hun unieke smaak en kwaliteit maken ze zeer gewild. De Picota kersen zijn te herkennen aan het feit dat ze geen steeltje meer hebben en zijn vooral afkomstig uit de Jerte vallei in Extremadura.
Natuurlijk superfruit
Kersen zijn een enorme bron van vitaminen. Naast hun ontelbare voedingsstoffen en de voordelen die de vruchten hebben voor de gezondheid, hebben ze weinig calorieën en veel antioxidanten die veel ziekten helpen voorkomen. Honderd gram kersen bevat bijvoorbeeld maar liefst 43% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamina A, belangrijk voor onder meer de ogen, de huid en het immuunsysteem. Ook vitamine C is in een grote hoeveelheid aanwezig in het vruchtje.
Feestje met kersen
Ook het toerisme wil graag meeliften op de kersenteelt in Alfarnate en omstreken. Er worden dan ook twee grote festiviteiten georganiseerd rondom de bloesemperiode en de oogst.
Tijdens de maand april, kleurt Alfarnate in een zee van zachtroze en witte kersenbloesems.
De omliggende gemeentes organiseren dan prachtige wandelroutes door het weelderige kersenbloesemland. Om deze bloei van de kersenboom te vieren is er in 2022 een nieuw festival geïntroduceerd: de Japanse Sakura Matsuri of gewoon Sakura, wat verwijst naar de kersenboom. Alfarnate verandert dan voor een paar dagen in een mini – Japan. Het idee hiervoor kwam van een groep Japanners die dit natuurfenomeen tegenkwamen op hun reis door de provincie Malaga en begonnen meer mensen enthousiast te maken totdat de gemeente zelf besloot er een officieel, jaarlijks festival van te maken. Overigens heeft Alfarnate al lang een relatie met Japan. Er is een interpretatiecentrum, gewijd aan de acht Japanse regio’s en een Sakuri tuin met zevenenveertig kersenbomen die gewijd zijn aan de prefecturen die Japan heeft.
Daarnaast viert Alfarnate de kersenoogst zelf, half juni. Daar kunnen bezoekers genieten van zo’n zeshonderd kilo aan kersen die de gemeente uitdeelt aan de bezoekers en bewoners van Alfarnate. Tijdens deze ‘dag van de kers’ kunnen bezoekers allerlei kersensoorten proeven maar ook de toepassingen in likeuren, zoetigheden, gebak, etc.
Hou de kalender in de gaten voor dit jaarlijkse zoete festival!
