Madrid is niet alleen de hoofdstad van Spanje, maar ook een van de grootste culturele centra van Europa. Mensen komen naar Madrid om in de musea en over de pleinen te dwalen en misschien een wijnbar te proberen, maar de meeste mensen weten niet dat Madrid een geheel eigen wijngebied heeft.
Rond Madrid wordt al zeker sinds de achttiende eeuw wijn gemaakt, maar de wijnbouw kreeg pas echt een impuls toen Koning Philippe II in 1561 zijn hof (en daarmee de hoofdstad van Spanje) naar Madrid verhuisde. Er waren toen 63 wijnboeren rond Madrid. Tegenwoordig zijn er 3.000 druiventelers en 51 bodegas.
Tekst: Ronald Dorlas. Foto’s: bodega’s
De wijnregio rond Madrid kreeg in 1990 erkenning als Denominación de Origen Vinos de Madrid en heeft 4 sub-zones: Arganda ten zuid-oosten van Madrid is de oudste en grootste sub-zone. De bodem bestaat uit klei en leem, die krachtige wijnen met veel structuur en een diepe kleur voortbrengt. Met 28 bodegas is Arganda goed voor 60% van de wijnproductie in de D.O. Madrid.
Navalcarnero ligt ten zuiden van Madrid en is de kleinste sub-zone waar de bodem een zandige leemstructuur heeft, waardoor de wijnen elegant en aromatisch zijn met minder kleur, lager zuurgehalte en weinig tannine. Er zijn vijf bodegas, die goed zijn voor 15% van de productie;
San Martin de Valdeiglesias is de subzone ten zuid-westen van Madrid en heeft een bodem van graniet en verweerde rotsen, waardoor de wijnen een volle structuur hebben met een hoge zuurgraad. Er zijn 18 bodegas, goed voor 25% van de productie. El Molar is de nieuwste en hoogstgelegen (800m) sub-zone ten noord-oosten van Madrid met een bodem van graniet en leisteen, dus ook hier wijnen met een volle structuur en een hoge zuurgraad. Er zijn nog slechts drie bodegas.
Het klimaat de D.O. Madrid is continentaal, dat betekent dat de zomers heet en droog zijn met temperaturen tot 40°C en in de winter de temperatuur tot -2°C daalt. Het regent meestal in de lente en de herfst, met een gemiddelde jaarlijkse neerslag van 550 mm. In dit klimaat gedijen Garnacha en Tinto Fino (=Tempranillo) goed voor rode wijn en Malvar, Airen en Albillo voor witte wijn.
Veel alcohol
Traditioneel kopen de bodegas rond Madrid druiven van de vele telers om er wijn van te maken. De fermentatie vindt plaats in tinajas (grote terracotta kruiken) en de rijping in Amerikaans eikenhout. Door de hete zomers rijpen de druiven vroeg en hebben een hoog suikergehalte. Gecombineerd met de traditionele fermentatiemethode levert dit vaak een volle, ietwat logge, zware wijn met een hoog alcoholpercentage.
Maar sinds de jaren 1990 zijn er nieuwe bodegas door jonge wijnmakers gestart, die hun eigen wijngaarden hebben. Zij oogsten eerder, wanneer de druiven nog een prettige zuurgraad hebben en nog niet zo veel suiker en gebruiken moderne fermentatietechnieken in roestvrij stalen vaten met temperatuurbeheersing, waardoor de frisheid van de wijn behouden blijft. Dit levert elegantere, fruitige wijnen. Vele bodegas rond Madrid staan open voor bezoekers en bieden wijnproeverijen.
Bodega del Nero
Bodega Del Nero, opgericht in 1870, is een van de oudste wijnmakerijen in het hart van de stad Chinchon (Arganda). De wijnmakerij is meer dan 150 jaar oud en wordt nu geleid door de vijfde generaties wijnmakers van de familie Jesus del Nero. De bodega heeft 55 hectare eigen wijngaarden, waar zij Tempranillo, Airén en Malvar telen.
“Onze wijnen worden geboren in de wijngaard.” zegt Jesus del Nero. “Daar krijgen ze echt hun persoonlijkheid. Die van het terroir van de droge Tajuña-vlakte. De druivenstokken zijn meer dan 100 jaar oud, waardoor we een beperkte productie hebben, maar een onverslaanbare kwaliteit.” De wijngaarden worden volledig biologisch en handmatig bewerkt. De most wordt gefermenteerd in tinajas, die vanaf de oprichting van bodega worden gebruikt, en gerijpt in Amerikaans en Frans eikenhouten vaten.
NERI Blanco is gemaakt van 70% Airén en 30% Malvar. Een bloemige witte wijn, fris en evenwichtig. NERI Cepas Viejas is gemaakt van 100% Tempranillo druiven uit meer dan 75 jaar oude wijngaarden op de kleigrond van Chinchón. Een kerse rode wijn met aroma’s van rood fruit en viooltjes, beetje kruidigheid en licht eiken aroma’s. Vol en fruitig in de mond, makkelijk drinkbaar.
Bodega Muñoz Martin
Dit wijnhuis is opgericht in 1930 en wordt inmiddels door de derde generatie bestierd. De bodega ligt in het hart van de stad Real Villa de Navalcarnero. De familie heeft 28 hectare wijngaarden in Navalcarnero en Villamanta, waar zij hoofdzakelijk Tempranillo en Garnacha telen naast een beetje Negral (lokale druivensoort) en Malvar. De bodega gebruikt moderne productiemethoden: fermentatie per druivensoort in rvs vaten met beheerste temperatuur en rijping in Frans eikenhout.
Esto es Vida is een 100% Garnacha wijn, robijnrood met aroma’s van kers, framboos en braam en beetje herfstbos, fris en fruitig in de mond, elegante zuren en rijpe tannines mooi in balans. Sedro is een 100% Tempranillo wijn, robijnrood met intense aroma’s van zwart fruit, laurier, cederhout en een beetje vanille (12 maanden vatrijping); volle structuur in de mond, beetje kruidig, rijpe tannines, lange afdronk.
Las Moradas de San Martin
Hoog in de bergen op 870m, omgeven door pijnbomen en te midden van oude druiven-stokken ligt bodega Las Moradas de San Martin. De wijnmakerij is in 1999 opgericht, maar de wijngaard “Pago los Castillejos” bestaat al sinds de twaalfde eeuw. “Las Moradas” is de titel van het laatste boek van de Heilige Teresa van Ávila. De naam is bedoeld als knipoog naar de literatuur, aangezien de wijn van dit gebied wordt genoemd door de belangrijkste schrijvers van de Spaanse Gouden Eeuw.
De oude Garnacha druivenstokken uit 1930 overleven hier zonder irrigatie. “In de zomer kan het hier heet worden” verteld wijnmaakster Isabel Galindo. “Garnacha doet het hier goed. Het bladerdak van de druivenstokken zorgt voor schaduw voor de druiventrossen en omdat er hier vaak een briesje staat hebben schimmels en andere ziekten geen kans. Deze oude druivenstokken leveren hooguit 2500 kilo per hectare. We snoeien veel trossen om de plant niet te veel te belasten en een hoge kwaliteit in de overige druiventrossen te bereiken”.
Senda is fris en aromatisch met een kersenrode kleur. De wijn heeft de typische kenmerken van de Garnacha druif: bloemenaroma’s, rood fruit, pruimen, tijm en rozemarijn tegen een minerale achtergrond die typerend is voor de graniet bodem.
Las Luces wordt alleen gemaakt in uitzonderlijk goede oogstjaren (sinds 2005 slechts 6 keer) van 60 jaar oude Garnacha druivenstokken. Het is een volle en complexe, terroir gedreven wijn met geconcentreerd fruit, bramenjam, rozijnen, zoethout en cacao tegen een minerale achtergrond met balsamico nuances van rozemarijn en tijm. Het is een elegante, mondvullende en goed gestructureerde wijn met een groot bewaarpotentieel.
Plattelandswijn in de stad
Als u niet in de gelegenheid bent een bodega te bezoeken kunt u de Vinos de Madrid ook proeven in een van de vele wijnbars in Madrid, dit zijn de toppers:
Angelita (calle Reina 4) geleid door sommeliers David Villalón & Rubén Moreiro, heeft een wijnkaart van meer dan 500 wijnen, waarvan er 50 per glas geprobeerd kunnen worden. Het eten is uitstekend, van verse ingrediënten uit eigen groentetuin en de kaastrolley is een hoogtepunt.
Berria (Plaza de la Independencia 6) is een modern wijnparadijs, waar 28-jarige sommelier Tomás Ucha een team van zeven jonge wijnprofessionals leidt. De wijnkaart biedt 2.000 Spaanse en internationale wijnen, waarvan er 100 per glas te koop zijn. Naast de wijnbar zijn er drie wijnkelders waar besloten proeverijen worden georganiseerd. Ook het gastronomisch aanbod is uitstekend, met klassieke entrées, gerechten om te delen, vis, vlees en desserts.
Buiten Madrid
De Vinos de Madrid worden voornamelijk in en rond Madrid gedronken, een klein deel wordt geëxporteerd, maar ook rond Marbella kunt u ze vinden. Ik trof ze op de wijnkaart bij El Lago in Elviria, La Milla in Marbella, G-Wine en Tragabuches in San Pedro de Alcántara, Nomad in Nueva Andalucia, in de winkel o.a. bij Casa Pablo en online o.a. bij Bodeboca en Lavinia.