Pas als je in Spanje woont, krijg je in de gaten hoeveel je eigenlijk weet over het reilen en zeilen in Nederland of België. Hoe zijn de dingen hier eigenlijk geregeld? ESpecial Life neemt een kijkje achter de schermen bij overheden, bedrijven en instellingen in de serie ‘Vida Española’. Ditmaal waren we benieuwd naar de details over de drinkwatervoorziening aan de Costa del Sol en bezochten het gemeentelijk waterleidingbedrijf (Empresa Municipal Aguas) van Málaga.
Tekst & foto’s: Maria Kupers
Je draait de kraan open en er komt water uit. Heel gewoon. Maar waar komt dat water eigenlijk vandaan? Spanje heeft niet bepaald te maken met een hoge grondwaterstand, er vallen geen enorme hoeveelheden regen en je ziet op verschillende plekken stuwmeren. Pablo Temboury Moreno is de directeur van het drinkwaterproductiestation El Atabal in Málaga. Vanuit daar worden de ruim 600.000 inwoners van de stad voorzien van drinkwater.
Bij binnenkomst op zijn kantoor vraagt hij wat ik wil drinken. Natuurlijk vraag ik om een glas water. Ik verwacht de typische chloorsmaak van het drinkwater aan de kust maar tot mijn verrassing is dit water net zo lekker als dat van de bron die ik thuis heb. Pablo kan een trotse glimlach niet onderdrukken. “De burgemeester heeft de bevolking ooit beloofd dat ze drinkwater van uitstekende kwaliteit zouden krijgen en daar zorgen we dan ook voor. We hebben hier namelijk een zuiveringsinstallatie die via omgekeerde osmose alle onnodige mineralen uit het water haalt.” Hij doelt op de ‘desaladora’, een systeem dat 65 miljoen euro heeft gekost en één van de toonaangevende zuiveringssystemen voor de stedelijke drinkwatervoorziening ter wereld is.
De bron
Het drinkwater in Málaga komt uit meerdere bronnen. Het water uit de stuwmeren Guadalhorce-Guadalteba wordt via een kanaal van 40 kilometer naar El Atabal vervoerd. De rivier Guadalhorce heeft een aftapping naar het drinkwaterstation en via de stations El Limonero en Pilones wordt water uit andere stuwmeren aangeleverd. We gaan het terrein op en Pablo laat zien waar alle stromen samenkomen. Dat water ziet er wat mij betreft wel heel helder uit maar dat betekent niet dat het drinkbaar is. Via grote buizen komt het in grote bassins terecht waar een soort draaimolen het water langzaam in beweging houdt. Hier vindt het eerste zuiveringsproces plaats. Door het toevoegen van bepaalde stoffen veranderen het ijzer en mangaan in het water in grote vlokken die op de bodem neerslaan. Vervolgens wordt het water vervoerd naar een soort overkapte zwembaden. Op de bodem daarvan ligt zand, het water zakt daar vervolgens doorheen, zodat het nog verder gefilterd wordt. Het resultaat is dan al drinkbaar en bij de andere waterleidingbedrijven aan de Costa del Sol gaat men met de zuivering ook niet verder dan dat. Er staat een ouderwetse kraan naast deze installatie en Pablo nodigt me uit dat water te proeven. Het heeft inderdaad de smaak van het kraanwater zoals ik dat op diverse plekken aan de kust heb geproefd, absoluut niet te vergelijken met het water dat ik op zijn kantoor dronk.
Extra zuivering
De gemiddelde waterhardheid (de concentratie van metaal-ionen, veelal magnesium- en calciumcarbonaat, maar ook bicarbonaten en sulfaten) wordt in Spanje uitgedrukt in Franse graden. Het drinkwater in Marbella heeft 27 graden, in Rincón de la Victoria 20 en in Málaga 10. Dat zogenaamde ‘harde water’ wordt veroorzaakt door de kalkrijke grond in de provincie. In Málaga wordt het water daarom nog verder gezuiverd. In een enorme loods staat de apparatuur voor de omgekeerde osmose. Omdat er binnen veel herrie is wijst Pablo vanaf de drempel aan wat de functie is van elk systeem. Het water wordt door heel fijne filters geperst, alle resten van mineralen en eventuele andere stoffen die zich nog in het water bevinden worden verwijderd. Het resultaat is gedistilleerd water, ideaal voor biochemische toepassingen maar omdat de Ph waarde hoger is smaakt het wat zurig. Daarom wordt er nog een beetje kalk en zuurstof aan toegevoegd voordat het de distributieleidingen in gaat.
Controle op de kwaliteit
Op het terrein van El Atabal staat ook een laboratorium. Dagelijks worden daar watermonsters van de diverse bronnen, de zuiveringsinstallaties en ruim tachtig controlepunten in de stad geanalyseerd. De kwaliteit en de veiligheid van het drinkwater zijn dus gegarandeerd tot het punt dat het water daadwerkelijk een huis binnengaat. Drinkwaterfilters of flessenwater drinken hoeft in Málaga niet maar ik wil toch wel graag de mening van Pablo Temboury Moreno weten over deze toepassingen. Hij is voorzichtig in zijn uitspraken want het is volgens hem niet aan een overheid om de concurrentie aan te gaan met commerciële bedrijven. “Koolfilters of systemen met osmose kunnen bepaalde stoffen uit het water halen waardoor de smaak verbetert. Die systemen zijn echter niet te vergelijken met de apparatuur die we hier hebben, daarmee filteren we bijvoorbeeld ook microplastic en resten van pesticiden uit het water. Málaga is daar uniek in, als je elders woont kan een filter voor kalk bijvoorbeeld veel schade aan witgoed voorkomen.”
Droogte en hergebruik
In Spanje is het niet toegestaan om rioolwater te hergebruiken als drinkwater. Het afvalwater dat via de riolering bij de speciale zuiveringsinstallaties komt mag wel gebruikt worden voor het beregenen van bijvoorbeeld golfterreinen of als koelwater in fabrieken. Al het overtollige water van de rioolzuiveringsstations wordt via buizen op een afstand van twee kilometer van het strand in zee geloosd. “Nog niet alle gemeenten langs de kust beschikken over dergelijke zuiveringsstations en daarom hoor je nog wel eens verhalen over vies zeewater. Dat zijn echter uitzonderingen, er worden nu overal moderne zuiveringsinstallaties gebouwd” vertelt Pablo.
Het drinkwater aan de Costa del Sol komt voor het grootste deel uit de stuwmeren. En daar horen we de laatste jaren alarmerende berichten over, vanwege het gebrek aan regen komt het waterniveau daar steeds lager te staan. Volgens Pablo levert dat tot nu toe nog geen problemen op. “Als er sprake is van tekorten kunnen we die opvangen met water elders uit de regio. We hebben een overeenkomst met AguaAxarquia en Acosol, als één van ons zonder water dreigt komen te zitten kunnen we onderling aan elkaar water leveren.”
