Vast wel eens op een bord gezien als je vanuit Malaga richting Granada rijdt: Alhama de Granada. Nieuwsgierig… vaak voorgenomen om daar eens te gaan kijken maar zoals altijd in dit soort gevallen: de uitvoering liet lang op zich wachten. Zonde, want het blijkt heel erg de moeite waard.
Tekst en foto’s: Helga van der Zon. Kaart: © OpenStreetMap contributors
Alhama de Granada ligt aan een spectaculaire kloof, omringd door bergen. Vanwege de aanwezigheid van vruchtbare grond aan de rivier en hete bronnen (al-hammah in het Arabisch) wordt deze plek al sinds de prehistorie bewoond. Onder de diverse bewoners in de geschiedenis natuurlijk de Romeinen de Moren en Christenen. Vanwege de strategische positie was het één van belangrijkste kruispunten van Andalusië, een punt waar de Moren en de Christenen behoorlijk om hebben gevochten. Bij aankomst wisten we al direct: dit gaan we absoluut niet halen gedurende een korte dag. Alleen al het dorpje……. Er zijn veel historische bouwwerken en het ziet er schilderachtig uit. Dan nog een wandeling langs en door de kloof en natuurlijk willen we dit ook allemaal in de avond zien als alles verlicht is. We gaan beginnen…..
Om de 50 meter stoppen?
We rijden vanuit Malaga richting Granada en nemen vanaf de AP46 de afslag richting Villanueva del Trabuco. De A341 (richting Zafarraya), een langere maar verrassende weg. We doen deze rit eind april, we hebben geluk: alles staat vol bloemen, overal waar je kijkt. We rijden langs landbouwgebieden waar druk wordt gewerkt en krijgen zelfs zicht op de nog besneeuwde toppen van de Sierra Nevada. We doen er eigenlijk veel te lang over. Iedere hoek is een foto waard. Waarom zijn we hier nooit eerder geweest? Tot Alhama de Granada volgen we nu de A402. We gaan ervanuit, terecht blijkt, dat er bij de Plaza de la Constitución of op het ernaast gelegen parkeerterrein wel een plekje zal zijn om de auto te parkeren.
De wandeling
(Wikiloc 168336672 – Alhama de Granada – 7,61 km – 2,5 uur)
We starten met de wandeling die langs en door de kloof voert. Beginpunt is de kerk bij het oude klooster van de Carmelitas Calzados, waar ook het toeristenbureau is gehuisvest. Vanaf de rode kasteelmuur lopen we een stukje door het oude dorp over de Calle Llana, nadat we eerst even het uitzicht hebben bewonderd op de Tajo. Na een kwartier slaan we rechtsaf bij het bord “Paisaje Pintoresco”.
We lopen langs de “Mazmorras”. Door de islamieten zijn hier in de 13e eeuw ronde putten in de rotsen gemaakt om graan in op te slaan. Later werden dit kerkers om gevangenen in op te sluiten. Jammer, we kunnen nu niet naar binnen. Wil je binnenkijken dan kan dat tijdens de door een gids begeleide dorpstour.
We lopen verder, dalen de trap af naar beneden en komen bij een brug over de rivier. Als men in vroeger tijden bij de rivier wilde komen, werd gebruik gemaakt van de “Escalerillas del Diablo”, deze trap ligt hier om de hoek, voor waaghalzen.
Aan de overkant van het riviertje bevinden zich enorme gesteenten, hier en daar voorzien van grotten. Hier gaan we linksaf. Loop trouwens zeker ook nog even omhoog: vanuit de grot kun je een prachtige foto van het dorp maken, en je bent zeker niet de eerste die dat doet.
Kletterend water
We vervolgen de weg rechtsaf, dus van het dorp af om verderop een grote bocht naar rechts te maken over een grindpad, naar de hoger gelegen weg. Waar je het gekletter van water hoort links, nemen we het pad naar rechts. Boven is een verhard pad vol met amandelbomen, nu met groene blaadjes. In februari staan deze bomen vol met de roze bloesem, maar ook nu mogen we niet mopperen. De velden en bermen staan werkelijk helemaal vol met bloemen, en zelfs spotten we nog een paar wilde orchideeën langs het pad.
Badderen in de geschiedenis
De belangrijkste plek van Alhama de Granada zijn de Arabische baden. Eigenlijk kun je Alhama niet verlaten zonder een bezoek te brengen aan één van de spa’s. De Romeinen maakten de bronnen populair, maar de Arabieren bouwden er vanaf de 12e eeuw de baden. In het Balneario zijn deze nog te zien in al zijn pracht. Het Nationaal Monument “El Baño Arabe”.
Maar ook buiten het hotel zijn thermale baden, waar je gratis een bad kunt nemen in het warme water. Best lekker, op twee kilometer vanaf het dorpscentrum. Vlak daarbij bevindt zich ook een Romeinse brug uit de eerste eeuw na Christus. Hoewel de bouw Romeins aandoet, is er onzekerheid of hij wellicht toch de moslims hier de hand in hebben gehad. In 1482 werd het dorp van de Moren overgenomen door de Christenen. De enorme aardbeving van 1884 is door een groot deel van de bewoners niet overleefd.
Te veel moois
Het pad is recht, de weg is lang. We kunnen wel even kilometers maken. Soms zien we de kloof aan de overkant. Indrukwekkend. Na enige tijd volgt een mirador, rechts zien we het dorp, links de bergen. Wat is mooier? We kunnen eigenlijk niet kiezen.
Het pad loopt alsmaar door totdat we “La Pantaneta” bereiken, een moeras vol rietplanten, ontstaan door de aanleg van een dam in de jaren vijftig. Hier bereiken we de doorgaande weg en een tweetal restaurants. Meson Rural El Ventorro, heeft een mooi terras met Spaanse keuken en de mogelijkheid te slapen in een grotkamer. Maar er zijn ook twee leuke Casas Rurales, met uitzicht op de kloof, in het centrum.
De lagune van La Pantaneta
In de jaren zestig werd in de Alhama rivier een dam gebouwd om water naar het Bermejales-reservoir te leiden. Daarmee ontstond een kunstmatig bassin van 80.000 vierkante meter, inmiddels verworden tot een moerasland met een grote biodiversiteit en enorm veel watervogels
We steken de weg over naar het meer, en gaan een stukje naar rechts. Bij het riviertje gaan we weer terug naar de overkant en nemen het pad naar Alhama (1,2 km geel/wit). Kan niet missen. We steken iets verderop de brug over en vervolgen het pad naar rechts, dit is de “Camino de los Ángeles”. We lopen nu in de kloof, steenmassa’s aan weerszijden en een grote acequia rechts. Zojuist kwamen we langs een waterconstructie: hier gaat het water via een 14 kilometer lange tunnel naar het grote stuwmeer verderop, het riviertje dat overblijft loopt verder de kloof in.
Tussen de waterwerken zijn boomplantages. De rotsen houden blijkbaar de wind tegen waardoor de stammen wel erg mooi recht omhoog groeien. Na zo’n 20 minuten bereiken we in de rots een kapelletje. Volgens de legende was er rond het jaar 1500 een ridder, die met paard en al in de kloof viel toen het paard schrok van een slang. De ridder bad tot Maria en ja hoor: hij overleefde de val. Hij beschouwde dit als een wonder en bouwde een kapel ter ere van haar. Bij een grotwoning ernaast is weer een prachtige mirador, die uitkijkt op de opening van de rotsen die de kloof omringen. Hier nemen we bij de splitsing het pad omlaag, dat uitkomt bij de graanmolens.
Boven wonen, beneden werken
Na de eerste ruïne nemen we het pad naar rechts en volgen de rivier. Hoe zal het leven hier vroeger zijn geweest? Een dorp hoog boven de kloof, activiteiten bij de rivier. Eén van de graanmolens, La Fábrica de Harinas la Purísma, is nog in goede staat en te bezoeken. Op zaterdagen in de zomer, om 19.30. Ernaast is nog een oud aquaduct te zien.
Iets verderop was ooit de wasplaats, je ziet de komvormige uithollingen in de rotsen nog. Je kunt nog verder doorlopen maar wij vonden het wel welletjes en namen het pad omhoog, richting het centrum om via de Cuesta de Molino weer uit te komen bij het klooster. Bij het Plaza de La Constitución vonden we dat we wel een koud biertje verdiend hadden. Cafe Bar Andaluz doet daar forse tapas bij. We komen hier zeker terug, voor het dorp, de Calle Baja Iglesia, de hete baden en uiteraard de “Escalerillas del Diablo”, de gevaarlijke trap.
Dorpstour Alhama de Granada
Rondleiding met een gids (Engels en Spaans) door de stad op zaterdag, zondag, dinsdag en donderdag om 12.00 uur, €3. De monumenten zijn dan toegankelijk. Je hoeft niet persé te reserveren maar om zeker een plaatsje te hebben en om te weten of de tour door gaat, kun je een whatsapp sturen naar 674 263 052
(oficina de Turismo).
Baño Arabe
Het Nationaal Monument is te bezoeken van april t/m oktober, wanneer het hotel geopend is. Op maandagen kun je hier tussen 14.00 en 16.00 gratis een kijkje nemen, op andere dagen moet je reserveren voor een behandeling (958 35 00 11) om het oude Baño te zien. Slim. www.balnearioalhamadegranada.com
Buiten het hotel zijn 2 kleine gratis baden die het hele jaar, 24 uur lang, geopend zijn met een constante temperatuur van 35 graden. De meeste bezoekers zijn er enthousiast over, door de constante vers water stroming ziet het er schoon uit en door de aanwezige mineralen is het sowieso heilzaam voor artritis, reuma en stress.
