Het is een enorm cliché maar waarschijnlijk zit er daarom een kern van waarheid in: echte schoonheid zit van binnen. De schoonheid van Puerto de Santa Maria zit ‘m dan ook in de, vaak verborgen, binnenplaatsen én in de mensen. Tijdens de Fiestas de Los Patios, dit jaar van 5 tot 8 mei, kun je de patio’s bezoeken en midden in de bloemenpracht genieten van diverse optredens van de bewoners van de stad.
Tekst & foto’s: Maria Kupers
El Puerto de Santa Maria ligt vlak naast Cádiz, zoals de naam al doet vermoeden is het van oudsher een havenstad. Hier kwamen de schepen vol met allerlei exotische handelswaar uit de Spaanse koloniën aan. De kooplui uit die tijd hadden graag alles onder één dak, in de ‘Casas de los Cargadores’ werd gewoond, gewerkt en werden goederen opgeslagen. De panden hadden een uitkijktoren vanuit waar de zee in de gaten werd gehouden. Op de muren van de binnenplaatsen zie je hier en daar nog steeds de katrolsystemen die men gebruikte om de handelswaar naar de opslagplaatsen te takelen. Volgens de gemeentelijke registers zijn er in El Puerto ruim 600 van dergelijke Casa’s.
Tegenwoordig overheersen de bloemen op de patio’s en één keer per jaar zijn alle binnenplaatsen open voor het publiek. Je kunt dan niet alleen genieten van de bloemenpracht maar ook van diverse kunstvormen. En juist door dat laatste onderscheidt El Puerto de Santa Maria zich van het Festival de Los Patios in Córdoba. Het zijn de bewoners van El Puerto, de Porteños, die hun schilderijen tentoonstellen, voorlezen uit eigen werk of concerten geven. De intieme sfeer die tijdens de Fiestas in de 48 patio’s te vinden is, maakt dit feest zo speciaal.
Bijzondere ervaring
Eén van de grote voordelen van het werk van een journalist is dat je overal een exclusief kijkje achter de schermen kunt nemen, bijzondere mensen ontmoet en ongelimiteerd vragen kunt stellen. Terwijl ik ietwat stijf uit de auto stap, nog herstellende van een vervelende knieblessure, maak ik me enigszins zorgen over de hoeveelheid kilometers die we vandaag ongetwijfeld gaan afleggen.
De voorzitter van de Asociasión de Amigos de Los Patios, José Ignacio Delgado Poullet, staat me met een grote glimlach op te wachten. “Ik heb een verrassing voor je, kom!” zegt hij terwijl we richting de Plaza de Toros lopen. Daar staat tot mijn grote verbazing een antieke Ford uit 1928. Daarnaast staat de trotse eigenaar, Fosco Valimaña, hij zal ons vandaag overal naartoe rijden. Wat een luxe!
Terwijl we door de oude straatjes rijden vertellen beide heren trots over hun stad, natuurlijk hebben we het over de reizen die met de Ford gemaakt zijn en over hun geliefde patio’s. De eerste stop is bij Bodegas Osborne, met waarschijnlijk de grootste patio van El Puerto.
We krijgen een korte rondleiding door de bodega en de galerie met een prachtig ingerichte tentoonstelling over de geschiedenis van het 270 jaar oude bedrijf én de uitnodiging om er later terug te komen voor een lunch.
Lekker slapen en een drankje
Vanaf daar gaan we kriskras door de stad. Een aantal van de oude Casas de los Cargadores is omgebouwd tot hotel, een mooie mogelijkheid om je ook even een rijke koopman (vrouwen deden dat niet in die tijd) te voelen. Er zijn er twee die er wat mij betreft uitspringen vanwege hun creativiteit op het gebied van inrichting van de binnen- en buitenruimtes: Casa de los Huespuedes en Casa Nº6.
Eén van de oude panden met patio is nog steeds als destilleerderij in gebruik, we brengen een bezoekje aan Cacao Pico. Hier zitten de haken van de katrollen nog in de muren. In vroeger tijden werden hiermee de zakken cacaobonen hiermee opgetakeld. Tegenwoordig worden er diverse soorten likeuren gestookt. Ik wil natuurlijk graag de originele cacaolikeur proeven, het is nog relatief vroeg op de dag maar de subtiele chocoladesmaak weet ik absoluut te waarderen.
José Ignacio, voor vrienden Nani, en Fosco blijken echt iedereen in El Puerto de Santa Maria te kennen. Overal is tijd voor een kort praatje, zo vertelt één van de bewoonsters van een eenvoudig huis met een patio die ook tijdens de Fiestas te zien is dat het haar zwaar valt om dit jaar zonder haar man aan de feesten mee te doen. Iemand anders vertelt over de beroemde stierenvechters die altijd in de patio van een restaurant kwamen eten, van andere panden zwaaien de deuren naar verborgen binnenplaatsen met schilderijen, fonteinen en zelfs een zwembad voor ons open.
Als laatste bezoeken we de patio van het Castillo de San Marcos. In dit kasteel vlak bij de haven en het centrum maakte Cristobal Columbus zijn plannen voor de reis naar Las Indias. Hij vergiste zich in zijn plannen en kwam uiteindelijk in Latijns-Amerika terecht. Dat heeft hij zelf nooit geweten, tot na zijn dood dacht iedereen dat het nieuw ontdekte gebied in Azië lag.
In ere hersteld
De eerste feesten van Los Patios werden in 1903 gevierd, er werd toen een wedstrijd gehouden om te kijken wie de mooiste binnenplaats of balkon had. Later werd deze wedstrijd een onderdeel van de jaarlijkse dorpsfeesten. Toen die feesten niet meer in het centrum werden gevierd verdween de traditie van het opfleuren van patio’s geen traditie meer was.
Maar de herinnering bleef hangen, bewoners van de Barrio Alto van El Puerto besloten het feest nieuw leven in te blazen. In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw had hun buurt namelijk een slechte naam gekregen vanwege het grote aantal diefstallen door heroïneverslaafden.
Zij wilden nu eens een keer op een positieve manier in het nieuws komen en eind jaren negentig werden de Fiestas de Los Patios weer als losstaand evenement gevierd. In eerste instantie in de Barrio Alto, maar al snel kwamen daar binnenplaatsen in de hele stad bij. Dit jaar zijn er 48 patio’s waar mensen van harte welkom zijn om een bijzonder cultureel evenement in een kleurrijke omgeving mee te maken.
José Ignacio Delgado Poullet is enthousiast over de mogelijkheden van de patio’s. “Sommige binnenplaatsen kun je het hele jaar door al bezoeken, we willen dat er in de toekomst steeds meer bijkomen. We doen nu een project met jongeren om hen meer te leren over dit deel van de geschiedenis van El Puerto. Samen met hen maken we nu QR codes voor alle panden met patio’s zodat bezoekers meer kunnen lezen over het desbetreffende pand. We willen de verborgen schoonheid van El Puerto graag met iedereen delen!”
Meer informatie
www.facebook.com/Los.Patios.Portuenses
