Spanje wordt al jarenlang geregeerd door links of door rechts. Maar die behalen tegenwoordig niet meer de absolute meerderheid, samenwerken met andere partijen is dus de enige oplossing. Het vormen van een coalitie zit Spaanse politici echter niet in het bloed. Edmundo Bal Francès heeft een nieuwe partij opgericht die in juni voor het eerst aan de Europese verkiezingen meedoet. Daarna hoopt hij bij de volgende nationale verkiezingen een sleutelrol te gaan spelen bij het vormen van een nieuwe regering, met links of met rechts.
Tekst: Maria Kupers. Foto: Edmundo Bal Francès.
We treffen elkaar op een terras in Madrid en ik val meteen met de deur in huis: is hij van plan stemrecht voor Europese residenten te regelen? Het blijkt de tweede keer binnen een week te zijn dat een Nederlander hem die vraag stelt en zijn antwoord is een volmondig ja. “We willen dat er binnen Europa overeenkomsten tussen landen worden gesloten op basis van wederkerigheid zodat mensen stemrecht hebben in het land waar ze wonen” aldus Edmundo.
Ervaring bij de overheid
Edmundo Bal Francès is landsadvocaat en oud kamerlid voor de inmiddels ter ziele gegane partij Ciudadanos. Ervaring genoeg dus om te weten dat de politieke arena een leeuwenkuil is. “Als ik het even kort door de bocht formuleer zeg ik dat wij Spanjaarden alles bekritiseren, maar meewerken aan oplossingen laten we liever aan anderen over. Eigenlijk zijn we een volk van conformisten. Dat is echter niet mijn stijl, ik denk dat er wel degelijk iets te doen valt en dat wij een bijdrage kunnen leveren aan een beter land.”
Bal Francès is èèn van de medeoprichters van Plataforma Nexo, een vereniging van mensen die zich willen inzetten voor een hervorming van de overheid en de politiek. Vanuit dit platform is de partij CREE (Centro Reforma Esperanza Etica) ontstaan. Deze partij doet in juni mee aan de Europese verkiezingen en daarna aan de eerstvolgende nationale verkiezingen.
“We hebben een aantal speerpunten. Zoals de naam al zegt, we zijn het centrum tussen links en rechts en we willen hervormingen zodat alle inwoners van Spanje daadwerkelijk gelijke kansen en rechten hebben. Vooral in de afgelopen jaren is pijnlijk duidelijk geworden dat de verschillen binnen Spanje heel groot zijn. Daarom moet het systeem op de schop. Het kan niet zo zijn dat een Bask wel tandheelkundige zorg in het basispakket heeft en een Andalusiër niet. Of dat je in de ene deelstaat meer belastingen betaalt dan in de andere. Of dat Castilla-León een onderwijssysteem heeft dat hetzelfde niveau heeft als dat van het door ons zo hooggeprezen Finland terwijl uit het internationale PISA rapport blijkt dat Spanje in zijn geheel bijna de laagste kwaliteit onderwijs heeft van Europa. Waarom implementeren we dan het systeem van Castilla-León niet in het hele land?”
Nieuwe aanpak
Hervormingen op velerlei gebied staan bovenaan het lijstje van CREE. In Spanje maar ook in Europa. Edmundo is groot voorstander van een sterk Europa. Volgens hem is het hoog tijd dat we daadwerkelijk als unie gaan functioneren. “Er gaat enorm veel tijd, geld en energie verloren aan onderwerpen die we centraal kunnen regelen. Dan denk ik aan fiscale eenheid, een gezamenlijke buitenlandpolitiek, immigratiebeleid en defensie. Samen krijgen we veel meer voor elkaar en kunnen we een belangrijker en vooral ook serieuzere rol spelen op het wereldtoneel” aldus Edmundo.
Klinkt leuk
De plannen klinken goed maar als het tot op heden nog niet gelukt is om orde op zaken te stellen in de Spaanse politiek en Europa een groot bureaucratisch monster is geworden, waarom zou dat er in de toekomst dan wel gebeuren? Waar is het misgegaan en hoe kan dat veranderd worden?
Glijdende schaal
De oud-politicus heeft een scherpe analyse.
“In de beginjaren van de democratie, de Transición, werkten alle partijen samen. Ze hadden maar één doel voor ogen en dat was van Spanje een modern en welvarend land maken. De mensen die dat deden waren mensen met kennis van zaken en idealisme. In de loop van de jaren is het niveau van de politici gedaald en bijna erger nog, ze omringen zich met familie en vrienden die ook geen vakkennis hebben in plaats van de functies binnen ministeries in handen van goed opgeleide professionals te laten. Er is geen enkele vorm van zelfkritiek en er wordt meteen met de vinger naar een ander gewezen. Tel daarbij op dat in het parlement ook de fatsoensnormen tegenwoordig niet meer gelden, dan is het logisch dat de bevolking geen enkel vertrouwen meer heeft in de politiek.”
Juridisch twijfelachtig
De landsadvocaat vertelt op droge toon wat er gebeurde toen hij weigerde de amnestiewet voor de organisatoren van het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum te ondertekenen. “Ik werd simpelweg uit mijn functie ontheven. Dat is natuurlijk ongekend. Toen de abortuswet werd doorgevoerd waren er ook juristen die daar morele problemen mee hadden, daar was de oplossing dat simpelweg een collega de wet ondertekende. Maar moet je je voorstellen, dit is natuurlijk gewoon chantage. Ik heb hiernaast nog een andere baan dus ik kon nog in het onderhoud van mijn familie blijven voorzien, maar er waren collega’s die zich genoodzaakt voelden hun handtekening te zetten.”
Edmundo vindt dat het hoog tijd is voor een nieuwe manier van politiek bedrijven. Door mensen die aanwijsbaar over kennis en kunde beschikken en op hun werk beoordeeld moeten worden. En er moet een einde komen aan de ‘gijzeling’ door partijen die alleen aan hun eigen belangen denken. “Daarom moet er een centrumpartij komen. Een partij die zowel met links als met rechts door één deur kan. Dat is ons doel, op een transparante en constructieve wijze politiek bedrijven” sluit Edmundo af.
