De Costa del Sol heeft de bijnaam Costa del Crime. Ondanks dat de politie regelmatig internationale bendes oprolt blijven er auto’s ‘spontaan’ in brand vliegen en vinden er schietpartijen plaats. Waarom heeft Marbella toch zo’n aantrekkingskracht op criminelen en waarom wordt er zoveel grof geweld gebruikt? We vroegen misdaadjournalist en schrijver Wouter Laumans ons meer te vertellen over de onderwereld en de betrokkenheid van Nederlandse criminelen.
Tekst: Maria Kupers. Foto’s: Wouter Laumans
“Criminelen zijn net mensen, ook zij houden van de zon” vertelt Wouter. “Bovendien hebben ze veel geld te besteden en waar kun je dat nu beter doen dan in Marbella? Daar is alles goud wat er blinkt. Rondrijden in het nieuwste model Ferrari, een extreem duur horloge om je pols en zeer veel geld uitgeven in beach clubs en restaurants: niemand kijkt ervan op. Geld witwassen door de aanschaf van bijvoorbeeld onroerend goed kan tegenwoordig niet meer maar zeer dure villa’s en auto’s maandenlang huren kan vaak wel gewoon met cash betaald worden dus ze kunnen hun geld hier heus wel kwijt.” Wouter Laumans is al jaren misdaadjournalist voor de Nieuwe Revu en Panorama. Hij schreef samen met Marijn Schrijver het boek Mocro Maffia waarvan vorig jaar een serie werd gemaakt. Zijn interesse voor de onderwereld werd gewekt toen er in Amsterdam op klaarlichte dag gewoon midden op straat een criminele afrekening plaatsvond. “Dat was een nieuw verschijnsel, het is niet ongebruikelijk dat vanwege een onderlinge ruzie een crimineel werd vermoord maar nooit zo, zo gewelddadig en zo openbaar. Dat fascineerde me en ik besloot wat graafwerk te verrichten.”
Het verhaal achter de crime
Wouter is vooral geïnteresseerd in het hoe en waarom. Wat is de achtergrond van de criminelen, wat is er nu precies gebeurd en hoe heeft de politie alles kunnen achterhalen? Om die informatie boven tafel te krijgen spreekt hij met getuigen, rechercheurs en de criminelen zelf. Uiteindelijk komt dan een duidelijk beeld van wat er zich afspeelt naar boven en daar schrijft hij dan over. Daarbij kiest Wouter er bewust geen superlatieven te gebruiken, de feiten zijn voldoende.
“Nederland is altijd een grote speler geweest op het gebied van de export van wiet en hasj. Er gingen geen extreem hoge bedragen om in die handel. Als een rivaliserende bende je voorraad stal was je niet blij maar dat was geen reden om meteen met kalasjnikovs de straat op te gaan. Toen men in het buitenland zelf begon te kweken droogde die handel min of meer op. Tegelijkertijd werd het in Colombia rustiger, de voorraden coke die men daar had konden veel makkelijker het land uit. Om deze vervolgens naar Europa te krijgen werden de oude hasjroutes gebruikt, simpelweg omdat die hele infrastructuur al bestond en gebleken was dat de betrokken mensen te vertrouwen waren. Vertrouwen is van het grootste belang in het criminele circuit. Een kilo wiet kost ongeveer €4.200, een kilo coke €32.000. Als iemand je lading steelt zit je dus veel dieper in de problemen want je leverancier moet wel betaald worden. Daarom wordt er veel grover geweld gebruikt.”
Verheerlijking
Het boek van Wouter en zijn collega Marijn Schrijver is enorm populair en de serie heeft de online-aanbieder Videoland tienduizenden extra abonnees opgeleverd. Is hij niet bang dat het criminele wereldje op een bepaalde manier verheerlijkt wordt? “Welnee, ze gaan uiteindelijk allemaal dood!” zegt Wouter. “Ik snap de motivatie op zich wel. De verlokking van het snelle geld. Kinderen, want het zijn nog kinderen, die absoluut niet als hun vader in een kippenslachterij willen werken en dan dit wereldje inrollen. Maar je komt er niet meer uit, er zijn twee exits: de gevangenis of de dood.” Ondanks dat hij de motivatie begrijpt is hij het absoluut niet met de keuze van de jonge criminelen eens. “Als kind van emigranten heb je het zwaar ja. Maar je groeit op in Nederland, niet in een banlieu in Frankrijk, dat is pas zwaar. Hier heb je echt kansen en kun je op een normale manier iets van je leven maken.”
Gevaarlijk
Als journalist kun je allerlei onderwerpen in de maatschappij behandelen die een stuk minder gevaarlijk zijn dan de onderwereld. Waarom zou je bewust contact leggen met mensen die er blijkbaar niet over twijfelen hun pistool te trekken als iemand hen tegen de haren instrijkt? Wouter zegt niet bang te zijn maar geeft toe dat hij wel voorzichtig is. “Ik ga natuurlijk niet in een verlaten parkeergarage met iemand afspreken. Dat is leuk voor de film, in het echte leven zou dat gewoon stom zijn. Ik spreek bijvoorbeeld af in het restaurant van een groot warenhuis.” Volgens hem is het ook niet zo dat het plegen van moorden iets heel normaals geworden is. “Het zijn geen cowboys die om het minste geringste in het wilde weg gaan schieten.” Toch heeft zijn boek wel het woord maffia in de titel. Dat doet niet denken aan een stel voorzichtige boeven. “Het is ook echt maffia, georganiseerde misdaad op een manier die we in Nederland niet kenden. Niet voor niets heeft justitie contact opgenomen met de Italiaanse veiligheidsdiensten om meer te weten over de manier waarop zij te werk gaan om de maffia te bestrijden. Over de titel is behoorlijk ophef geweest, niet alleen omdat men dacht dat de term maffia overdreven zou zijn. Het woord Mocro impliceert dat het alleen om Marokkanen zou gaan, er zijn inderdaad ook andere nationaliteiten bij betrokken maar de hoofdrolspelers hebben wel die achtergrond.”
Nederlandse crimehubs in Spanje
In zijn zoektocht naar het volledige verhaal achter de misdaden komt hij regelmatig de link met Spanje tegen. Het land is een doorvoerland van drugs, vanuit de havens van voornamelijk Marokko wordt de coke naar Algeciras vervoerd om vervolgens naar andere Europese landen te worden getransporteerd. De politie en Guardia Civil daar voeren een dagelijkse strijd om de ladingen te onderscheppen en de criminelen te pakken. “Spanje heeft eigenlijk de pech dat ze met ‘geïmporteerde’ criminelen te maken hebben. Er zitten aan de Costa del Sol veel internationale bendes die vanuit hier hun zaakjes regelen. Die bendes hebben onderling nogal eens een meningsverschil en dat praten ze niet gezellig even onder het genot van een biertje in Puerto Banús uit. Het is voor de veiligheidsdiensten hier eigenlijk dweilen met de kraan open. Aangezien Nederlandse bendes een belangrijke rol spelen op het internationale drugstoneel zijn ook zij hier aanwezig. Er wordt op Europees niveau door de politiemachten veel samengewerkt. Nederland heeft zelfs besloten een officier van justitie bij de Nederlandse Ambassade in Madrid aan te stellen om de procedures te vergemakkelijken, dat is niet voor niets.” Of de Costa del Sol nu terecht de bijnaam Costa del Crimen heeft maakt voor Wouter niet heel veel uit: “ik kom er zelf ook graag op vakantie.”
