pure en natuurlijke zoetstof
Honing over de verse geitenkaas, in een kopje muntthee of gewoon op een boterham, iedereen heeft wel een potje honing in de keuken staan. Uit de supermarkt of van de lokale imker. Maar, de herkomst van de honing kan nogal bepalen of je echte (natuurlijke honing) eet of een mengsel van suikerstroop.
Tekst: Susanna Verboon. Foto’s: Susanna Verboon, Museo de la Miel, Antonio Vazquez Alba
We vragen het aan Antonio Vazquez Alba, imker en verantwoordelijke voor de promotie van de apicultuur in Andalusië. Hij legt uit dat de meeste honing die je in de winkels vindt vooral uit China komt. De kiloprijs voor honing uit dat land ligt bijna de helft lager dan de honing uit Spanje zelf. Deze (goedkope) honing uit de grote supermarkten zit doorgaans vol met een mengsel van honing en suikerstroop of erger nog: een suikerpap van bijvoorbeeld mais met pure geraffineerde (bewerkte) suikers met ‘de smaak van’ honing. Op de etiketten van de honingpotten lees je dat de honing afkomstig is uit EG en niet EG-landen (EG lees: EU). “Momenteel is de honingsector bezig om een wetswijziging doorgevoerd te krijgen, waarmee het verplicht wordt om te vermelden uit welk land de honing afkomstig is, zodat consumenten niet langer worden misleid”, aldus Antonio.
We vragen hem naar de bijenpopulatie van het bijenras Negra Iberica in Málaga en of deze, net als in Nederland, ook hier afneemt. Hij beaamt dit. “Net zoals in de rest van Europa, gaat het hier ook slechter met de honingbij. Uit studies komt steeds naar voren dat dit vooral te wijten is aan het gebruik van pesticiden door de reguliere landbouwsector en de verandering van het klimaat. Er valt in de provincie Málaga minder regen en de bloeiperiode van de bloemen is korter. Daarnaast is er steeds minder ruimte beschikbaar om de bijenkasten te plaatsen en is de varaomijt een gevaar voor de bijen.”
Hoe zit het met de productie?
“In de provincie Málaga wordt er ongeveer anderhalf miljoen kilo honing geproduceerd in totaal zo´n 90.000 bijenkorven. Veel honing uit Málaga wordt geëxporteerd naar landen als Duitsland, Frankrijk en Engeland, omdat daar de vraag naar kwaliteitshoning groot is. Europa produceert rond de 66% van de vraag naar honing, zodat er aangevuld moet worden met honing uit de rest van de wereld. Nu komt deze honing vooral uit China en Argentinië, terwijl er bijvoorbeeld in Mexico ook goede honing wordt geproduceerd. ”
Streekproduct
De werkplaats van de imker in het dorpje Álora, ten noordwesten van Málaga, staat vol met potten honing en tanks met allerlei bloemennamen erop. Er hangt een onmiskenbare geur van honing en bijenwas. Een aantal bijenkasten staat langs de wand. Antonio vertelt met passie dat honing een echt streekproduct is: “De bijen vliegen in de bloeiperiode van de bloemen de hele dag rond om zoveel mogelijk nectar te verzamelen. In die periode kan een bijenvolk wel uit 30.000 bijen bestaan. Hij vervolgt: “Nectar is een kleverige vloeistof dat zich in de bloemkelk bevindt. De werkster (vrouwtjesbij) zuigt de nectar uit de bloemen en slaat dit op in haar honingzak om het vervolgens terug naar de bijenkorf te brengen.
De werkster bezoekt hiervoor per dag zo’n 3.000 bloemen. Bijen vliegen in een straal van ongeveer 5 kilometer rondom de bijenkorf. In de bijenkorf wordt de nectar overgedragen aan de jongere bijen. Zij voegen speeksel aan de nectar toe, dat enzymen en goede bacteriën bevat. De enzymen zetten de complexe suikers in de nectar om tot eenvoudige suikers als glucose en fructose en hebben een antibacteriële werking, waardoor de honing langer houdbaar blijft. Vervolgens wordt de honing door de bijen in honingraten opgeslagen. De bijen drogen de honing door met hun vleugels te wapperen en sluiten vervolgens de raten af met een laagje was. Hierdoor blijft de honing goed bewaard voor latere consumptie. Per jaar produceren de bijen tussen de 10-20 kilogram honing per bijenkast. ”
Van nectar tot honing
Als de bijen hun werk hebben gedaan moet de honing nog worden behandeld voordat deze kan worden geconsumeerd. De honing wordt allereerst door de imker met een centrifuge uit de raten geslingerd en vervolgens gezeefd. Daarna wordt ze verwarmd, om in potten te kunnen gieten. “Onze honing verwarmen we tot maximaal 40 graden Celsius. In de voedingsmiddelenindustrie wordt de honing tot ruim boven de 40 graden verhit, waardoor ook de meeste voedingstoffen en mineralen verdwijnen, voegt Antonio toe. ”
Gemiddeld bevat honing 38% vruchtensuiker, 31% druivensuiker, 10% andere suikers en 17% vocht. De overige 4% bestaat uit een veelheid aan waardevolle stoffen zoals: enzymen, vitaminen, zuren, hormonen, bacterieremmers, waterstofperoxide, stuifmeelkorrels en mineralen. Smaak, geur en kleur van honing variëren met de bloemen die de bijen bezoeken.
Hoewel honing gezond is, wordt geadviseerd om het met mate te eten, want honing geeft de glycemische index (bloedsuikerspiegel) namelijk direct een enorme piek. Dit is ook de reden dat honing vaak door sporters wordt gegeten als er directe energie nodig is.
Kwaliteitshoning uit Málaga
Mil Flores (duizend bloemen)
Een mix van bloemen en dat proef je in de honing.
Aguacate (avocado)
Donkerkleurige honing, zoeter dan de doorgaande honing en afkomstig uit de regio Axarquia, waar veel avocado’s worden geteeld.
Azahar (bloesem van de citrusvruchten)
Afkomstig uit de Valle del Guadalhorce, met rustgevende eigenschappen en licht, bleke kleur.
Tomillo (Thijm)
Amberkleurige honing met een sterke smaak, geschikt ter verlichting van verkoudheidsklachten.
Romero (Rozemarijn)
Honing met een heldere, gele kleur. Speciaal aanbevolen voor mensen met leverklachten.
Castaño (kastanje)
Exclusieve honing uit de Valle del Genal, donkere honing met aromatische smaak, bevat veel mineralen.
Eucalipto (Eucaliptus)
Goede honing bij hoestklachten of bronchitis.
Del Bosque (boshoning)
Deze donker, amberkleurige honing is rijk aan mineraalzouten en wordt gebruikt bij bloedarmoede en longklachten.
Zeker weten dat je echte honing koopt?
Koop zo mogelijk biologische honing
Koop landelijke of lokale honing, uit de provincie Málaga met het label Sabor a Málaga
Koop zo mogelijk direct bij de imker
Honingmuseum
Bezoek ook eens het honingmuseum in Colmenar (Axarquia).
Geopend van maandag tot en met vrijdag van 10.00 -14.00 en van 15.00 – 18.00 uur.
In het weekend gesloten
Meer informatie: www.museodelamiel.com