Recentelijk nam ik een journaliste van De Telegraaf mee op fietstour door Barcelona voor een reportage in het reiskatern van de krant. Niet naar de Sagrada Familia of Park Güell, maar juist de minder bekende delen van de stad. Want Gaudí en de Rambla kennen we zo onderhand wel. Hoewel ik het artikel van tevoren had gelezen om onjuistheden eruit te halen, had ik de titel nog niet gezien. ‘Bijzonder Barça’ stond er boven het fantastische verhaal en onder de lekkermakende foto’s, toen ik de krant met de publicatie onder ogen kreeg. Help!
Misschien denk je nu ‘prima toch?’. Kan ik me goed voorstellen, want dat is ongetwijfeld wat de meeste Nederlanders zullen denken. En dat zal de redactie van De Telegraaf ook wel hebben gedacht. Bijzonder Barça bekt best lekker. Maar de kenner weet direct: hier gaat iets mis. Als de locals het over hun ‘Barça’ hebben, bedoelen ze nooit, maar dan ook echt nunca, hun stad. Barcelona korten ze namelijk af tot Barna, een term die je Nederlanders in het vliegtuig naar de Spaanse stad, inderdaad zelden zult horen gebruiken. Barna komt simpelweg van BARceloNA.
Vroeger werd dit op de wegen geschilderd om de richting naar Barcelona aan te geven. In de jaren ’80 raakte de afkorting in zwang onder jongeren. Tegenwoordig weet elke inwoner van de stad (behalve misschien recent gelande of niet geïntegreerde expats) wat ermee wordt bedoeld, maar hoor je de afkorting niet zo vaak meer.
De afkorting BCN komt veel vaker voor. Die wordt gebruikt voor de internationale luchthaven, maar tegenwoordig ook voor de stad in het algemeen. Wat formeler dan ‘Barna’ kom je BCN ook op allerhande officiële uitingen tegen, bijvoorbeeld van de gemeente.
Maar Barça? Nee lieve mensen, dat heeft zelfs een totaal andere betekenis. Met Barça bedoelen de Barcelonezen namelijk FC Barcelona, de voetbalclub. Dus wie van plan is een ‘heerlijk weekendje Barça’ te boeken, gaat in strikte zin niet eens op stedentrip. Dat geldt ook voor degenen die appen dat ze naar ‘Barca’ gaan en de Catalaanse cedille (Ç) vervangen door een gewone ‘c’. Dit wordt in het Spaans uitgesproken als ‘barka’. Letterlijk wordt hiermee een kleine boot bedoeld.
Ik ben overigens al lang geleden opgehouden met dit bij iedereen te verbeteren of uitleg te geven over hoe het zit, want van mijn beste vrienden (die mij al 21 jaar bezoeken in Barcelona) tot aan de krant: Barça en Barca zijn in het Nederlands gewoon synoniem voor Barcelona. Maar wil je jezelf niet verraden als toerist, dan weet je nu: vermijd ten alle tijden deze termen en boek gewoon een retourtje Barcelona. Of BCN, als je de volledige naam te lang vindt.
